Bada euskal esaera bat, esaten duena izena duen guztia existitzen dela. Hala ere, Cristina Enean datorren irailaren 22an ateak irekiko dituen erakusketa berriak sinesmen horren aurrean jartzen gaitu. Zaborra ez da existitzen erakusketa Basurama kolektiboak ekoitzi du, eta “kontsumitzen dugunari buruzko hausnarketa bultzatzearen alde” egiten duela azaldu Basuramako kide eta erakusketako arduradunetako bat den Pablo Reyk.
Egileek erakusketara bisita gidatua egingo dute datorren larunbatean, irailak 24, eguerdiko 12:30ean, interesa duten guztiei zuzenduta. Ez da beharrezkoa aldez aurretik izena ematea.
Basuramak, 2001ean sortutako kultura- eta ingurumen-ikerketa, -sorkuntza eta -ekoizpenean diharduen kolektiboak, bere azterlana eta jarduna ekoizpen-prozesuetan, horiek dakartzaten hondakinen sorreran eta egungo egoera horiek sorrarazten dituzten sormen-aukeretan oinarritu du. “Nagusiki bi modutan egiten du lan: batetik, ekintzatik eta hondakinen bidezko eraikuntzatik, lankidetza-proiektuekin, jolas-egiturak garatuz eta espazio publikoan lan eginez; eta, bestetik, material artistikoa lantzen dugu, bideoen, argazkien eta instalazioen bidez”.
Horrela, abenduaren 11ra arte Cristina Eneako Ingurumen Baliabideen Etxean ikusgai egongo den erakusketa honetan ikus-entzunezko materiala eta instalazio fisikoak bilduko dira, hondakinetatik abiatuta, “kontsumo eta hondakinen gizarte honi buruz hausnartzeko helburuarekin”.
Erakusketaren izenburua “probokazio bat da, gure kontsumo- eta hondakin-ereduari buruzko hausnarketarako gonbitea”, gehitu du Rubén Lorenzok, Basuramako kide ere badenak, eta gogorarazi du ‘zaborra ez da existitzen’ esaldia ez dela eurena, baizik eta agente birziklatzaileekin eta txatarreroekin lan eginez ikasi dutela, eta horiek diote ez dutela hondakinekin lan egiten, lehengaiekin baizik. “Basuramatik, eta erakusketa hau horren froga da, gizarteak botatzen dituen hondakinekin ere lan egiten dugu, eta, garbitu eta tratatu ondoren, lehengai bihurtzen ditugu, gure ingurunea eta gure espazioak eraldatzeko”.
Hiru espazio
Zaborra ez da existitzen erakusketak Mandasko duke-dukesaren jauregiko erakusketa-espazioko hiru areto hartzen ditu. Egileek azaldu duten bezala, “lehenengoak hainbat bideo-instalazio erakusten ditu, non agente txatar-biltzaileen eta birziklatzaileen garrantzia balioesten den, eta lurraldeko zabortegien errepasoa egiten da”, ordaintzeko orduan produktuak supermerkatuetan uzten ditugun zintak zabortegietako zinta garraiatzaileekin aurrez-aurre jarriz. Horrez gain, jauregiko goiko bi aretoetan, Basuramak Espainiako, Afrikako edota Brasileko hainbat komunitate eta ikastetxerekin eginiko lanen adibideak ikus daitezke, besteak beste material eta elementu berrerabiliekin eginiko parkeak eta jolas- eta topaketa-guneak, bai eta “pneumatikoekin eta zuhaitzen egurrezko tutoreekin eginiko bi jolas-irla ere, dena material berrerabiliekin egina, non, bertaratzen diren haur eta gazteek jolastu ahal izango baituten”.
Hainbat lekutan eraikitako jolas- eta topaketa-gune horien artean garrantzitsuena, auto-eskolak deiturikoak, eta erakusketan hainbat adibide ikus daitezkeenak, zera da: “zure jendearekin egiten direla, zure auzotarren komunitatearen edo zure ikastetxeko ikasleen laguntzarekin”, azpimarratu dute Pablok eta Rubenek, lankidetza eta hausnarketa ezinbestekoak baitira, hondakinak lehengai bihurtzeko orduan. Izan ere, zabor gisa ikusteari uzten ez diegun arte, ezinezkoa egiten zaigu beste erabilera bat izan dezaketenik ikustea, eta, horrexegatik, “garrantzitsuena ez da amaierako produktua, baizik eta gure parke eta eskola-atarietan hondakinek izan dezaketen erabilera zein izango den erabakitzeko abian jarritako prozesu kolektiboa eta pedagogikoa”, azaldu dute erakusketako egileek.
