Europar Batasunean aspaldi utzi zioten hondakinak zabor izateari: helburua da hondakinek prozesu zirkular bat jarraitzea, produktu berrien fabrikazioan lehengai gisa behin eta berriz aprobetxatu ahal izateko. Hau da teoria, noski. Praktikan, Espainian, etxeko hondakinen ia erdiak zabortegi batean amaitzen jarraitzen du, Trantsizio Ekologikorako Ministerioaren datuen arabera. Zaborren mundu konplexuan sakontzeko, eguneroko 10 artikulu aztertzen ditugu, funtsezko lau faseren bidez: diseinua eta fabrikazioa, hondakina berreskuratzea, birziklatzea eta lehengai berri gisa erabiltzea.

TETRABRIKA

2020an 5.800 milioi brik saldu ziren Espainian, Europako zifra altuenetako bat. Tetra Pak taldeak ziurtatu du ontzi horiek guztiak ziurtatutako basoetako zelulosa birjinarekin egiten direla, baina, era berean, onartu du horiek egiteko ezin dela birziklatutako material gramo bat ere erabili. Hau da, zaborretatik ateratako brik batekin kartoi birziklatu ona lor daitekeen arren, ezinezkoa da beste brik berri bat egiteko erabiltzea, beti material birjina berriak atera behar dira.

ARROPA

Zaborretara botatzen den arropa zabortegira doa edo erraustu egiten da. Nahikoa da edozein jantziren etiketa irakurtzea, egina ez dagoen ehun-nahasketa izugarriaz ohartzeko, eta horri kremailerak, metalak, abalorioak eta abar gehitu behar zaizkio. Oinetakoak are deigarriagoak dira, goma, ehunak, larrua, metalak, plastikoa eta egurra ere izan baititzakete. Nahiz eta estatistika ofizialek esan badagoen ehun-zati bat birziklatu egiten dela, jantzigintzaren eta fabrikazioaren murrizketei dagokie hori. Pedro Andrés Ehungintza Birziklatzeko Elkarte Iberikoaren presidenteak adierazi duenez, egiten ez den ehun posindustriala birziklatzen dugu, baina ezin dugu erabilitako jantziekin edo saltzen ez direnekin egin. «Diseinatzaileek produktuaren bizitzaren amaieran pentsatzen hasi behar dute, eta ez polita izatean soilik», azpimarratu du.

BEIRA

Beirazko botila bat nahi adina aldiz berrerabil edo birzikla daiteke bere propietateak galdu gabe, eta prozesu zirkularraren adibide onenetako bat da. Material bakar batez osatuta dago, eta iglu berdeekin gaika biltzen da ondoen, eta botila berriak egiteko erabiltzea oso erraza eta onuragarria da (beirateetako labeetan urtzen baita materia birjina baino tenperatura txikiagoan). Hala ere, Beirazko Ontzien Fabrikatzaileen Elkarte Nazionalaren (Anfevi) datuen arabera, gaur egun Espainian fabrikatutako beirazko ontzi guztiek kasko birziklatuaren % 44 dute, eta gainerakoa material birjinekin estali behar da (harea, sodio karbonatoa, kareharria). Zergatik ehuneko hori beirazko ontzien % 76,8 biltzen bada? Fabrikatzaileen arabera, hori gertatzen da batez ere Espainia beirazko ontzien esportatzaile garbia delako, dela hutsak, dela ardoaren edo oliba-olioaren moduko produktuen betegarriak.

Informazio gehiago: EL PAÍS - CLIMA Y MEDIO AMBIENTE