Datorren asteazkenean, abenduak 4, Aina Socies Fiol, Varietats Locals de Mallorca elkarteko koordinatzaileak, hitzaldi interesgarria emango du (18:30ean, Kaxilda liburu-dendan) bertako barietateei eta landatutako biodibertsitateari buruz. Hitzaldi horretan bere elkartearen lan-ildo nagusiak eta proiektu garrantzitsuenak aurkeztuko dizkigu, Mallorcan landatutako biodibertsitatea berreskuratzeko lanean hogei urte baino gehiago daramatzan erakundea. Zalantzarik gabe, erreferentzia handienetako bat da nekazaritzako eta gastronomiako ondare handiagatik nabarmentzen den lurraldeko tokiko barietateak berreskuratzeari eta hedatzeari dagokionez. Hilaren 4ko hitzaldiaz gain, hurrengo egunean irakasleei zuzendutako jardunaldi batean parte hartuko du (aldez aurretik izena ematea beharrezkoa da, xehetasun gehiago albistearen amaieran).
Berarekin hitz egin dugu, bere lanaren zertzeladak, Kaxilda liburu-dendan eskainiko duen hitzaldia eta parte hartuko duen jardunaldiari buruzko xehetasunak ezagutzeko.
Hogei urte baino gehiago daramatzazu Mallorcan landatutako biodibertsitatea berreskuratzeko lanean. Kontaiguzu, zeintzuk dira zure elkartearen lan-ildo eta proiektu nagusiak?
Tokiko barietateak ugaltzeko eta sakabanatzeko proiektua da Elkartearen bihotza, eta bertako barietateak ezagutaraztea eta horien kontsumoa sustatzea du helburu. Horregatik, herritar guztiei tokiko barietate batzuk eskaintzeko ekimena garatzen ari gara.
Esan behar da 2011n hasitako proiektua dela, eta gaur egun bertako 90 barazki, lekale eta lore barietate dituela, 20 nekazarik osatutako hazi-biderkatzaileen sarearen lanari esker lortzen direnak. Ugaltzen diren barietate gehienek ekoizpen ekologikoaren zigilua dute, Nekazaritza Ekoizpen Ekologikoaren Balearretako Kontseiluak (CBPAE) bermatua.
Landatutako biodibertsitatearekin lotutako eskola-jarduerak ere eskaintzen ditugu, "Las semillas a la escuela" proiektuarekin lotutakoak. Azken urte hauetan hainbat material hezigarri eta ludiko editatu eta sortu ditugu tokiko barietateak eta, oro har, landatutako biodibertsitatea ikastetxeetara eta adin guztietako haurrei hurbiltzeko.
Haziek loreak eta elikagaiak bakarrik eskaintzen dizkiguten ideia oso zabalduta dago, baina gauza gehiago ere gordetzen dituzte barruan, ezta? Horiekin bizitzaren hainbat alderdi landu ditzakegu: kultura, hezkuntza, hizkuntza, ikerketa, elikadura, sukaldaritza...
Bai, hazia eta ekoizpen libreko material begetala oso garrantzitsuak dira, eta balio handia dute. Duela hamarkada batzuk arte, nekazarien artean ohikoa zen nork bere haziak ugaltzea, baina gero eta denbora gutxiago ematen da zeregin horretan. Ez da erraza, kultura ezagutzea eskatzen du, haziaren laborantza eta ekoizpen-prozesua ezagutzeaz gain.
Garrantzitsua da azpimarratzea ondare kulturala dela (materiala eta immateriala) eta hori batzuetan kosta egiten dela jendeak ulertzea eta, batez ere, balioa ematea.
Zein da tokiko barietateak berreskuratzearen eta hedatzearen garrantzia?
Hazi mota hori defendatzea familia-nekazaritzaren eredu bat defendatzen duen nekazaritza mota bati lotuta dago, non nekazariek hainbat eskubide izan behar dituzten, hala nola beren hazia aukeratzeko eskubidea; patenterik gabeko nekazaritza-eredu bat, transgenikorik gabekoa, trukatu daitezkeen barietateekin, polinizazio irekikoa; balio kulturalak, errezetak, hazien eta elikagaien erabilerak eta abar dituen nekazaritza bat; gainera, nekazaritza-eredu horrek bidezkoa izan behar du eta ekonomikoki bideragarria izan behar du, azken hori da borroka nagusia.
Labur esanda, zer kontatuko diguzu zure solasaldian?
Asteazkeneko hitzaldian gure erakundetik egiten dugun lana azalduko dut, baita arrakastaren eta tokiko barietate baten bidegabeko jabetzearen adibideren baten egoera ere.
Zure hitzaldia, publiko orokorrari zuzendua, abenduaren 4an izango da, asteazkena, Kaxilda liburudendan, baina ostegunean, hilak 5, irakasleei zuzendutako saio berezi bat eskainiko duzu. Zertan bereiziko dira bi saioak?
Osteguneko saioan, eskoletan landatutako biodibertsitatea sartzeko Mallorcan dugun esperientzia azalduko dut, eta lantzen ari garen azken proiektuetako batzuk azalduko ditut. Baita Mallorcako eskola-baratzeen etorkizuneko sarearen lehen urratsak ere.
Irakasleentzako jardunaldirako izen-emateak esteka honetan edo [email protected] helbidera idatziz.
